Odparzenia pupy dotyczą przede wszystkim noworodków, których skóra jest niezwykle wrażliwa i podatna na podrażnienia. Każde, nawet najdrobniejsze zaczerwienienie może w ich przypadku przerodzić się w odparzenie lub Pieluszkowe Zapalenie Skóry.
Na szczęście, istnieje wiele sposobów na ograniczenie występowania tego zjawiska i złagodzenie jego objawów. Jak pielęgnować okolice pieluszkowe niemowlaka, aby łagodzić podrażnienia i stan zapalny? Poznaj sposoby, z których korzystały już nasze mamy i babcie!
Skąd się bierze odparzenie pupy u dziecka?
Przyczyną odparzenia na pupie niemowlaka jest pieluszka, a konkretnie jej zbyt rzadkie zmienianie. Ponieważ skóra pupy niemowlęcia jest niezwykle cienka i delikatna, a jej ochronna warstwa lipidowa jeszcze niewykształcona, maluszek jest wyjątkowo narażony na podrażnienia, które przekształcają się z zaczerwienienia w odparzenia skóry, a nawet w Pieluszkowe Zapalenia Skóry (PZS).
Najbardziej szkodliwy dla delikatnej skóry dziecka jest jej długotrwały kontakt z kałem, jednak amoniak zawarty w moczu również może okazać się przyczyną zaczerwienienia, jeśli pieluszka pozostanie na pupie niemowlaka przez kilka godzin.
Dodatkowe ryzyko odparzenia stwarzają także decyzje zakupowe rodziców. Zapalenie skóry w okolicach pieluszkowych może pojawić się na skutek reakcji alergicznej – na materiał, z którego wykonano pampers czy też na składniki stosowanych chusteczek nawilżanych.
Kolejnym czynnikiem, który może pogarszać stan skóry dziecka jest wysoka temperatura, czyli przegrzewanie skóry oraz otarcia związane ze zbyt ciasno zapiętą pieluszką lub obcisłym ubrankiem.
Pierwszym alarmującym objawem powinno być dla rodzica zaczerwienienie skóry w okolicach genitaliów i pupy dziecka. Przy szybkiej reakcji, z takimi symptomami można poradzić sobie stosunkowo szybko i łatwo. Gorzej jednak, jeśli rodzic nie wie, jak postępować z takimi podrażnieniami. Te mogą błyskawicznie zamienić się w wypryski, które zaczną zajmować coraz większe obszary. Później skóra łuszczy się, pojawiają się bolesne nadżerki, a nawet gorączka. Jak więc pielęgnować miejsca intymne dziecka, aby tego uniknąć?
Odparzenia pupy − jak im zapobiegać?
Profilaktyka odparzeń u niemowląt nie należy do skomplikowanych. Najważniejsza jest odpowiednia higiena okolic pieluszkowych (przewijanie dziecka) i zapewnienie im dostępu tlenu, który hamuje rozwój infekcji bakteryjnych. Jak więc zapobiegać odparzeniom u niemowlaka?
- Zmieniaj dziecku pieluchę co około 2 – 3 godziny, również nocą. Kontroluj ją jednak znacznie częściej. Kontakt skóry z moczem jest najbardziej szkodliwy latem, kiedy temperatura powietrza jest bardzo wysoka. Nie martw się jednak, z czasem maluch moczy coraz mniej pieluszek, a jego skóra staje się mocniejsza i bardziej odporna na podrażnienia, dlatego odparzeń łatwiej jest unikać bez większego wysiłku.
- Przy przewijaniu korzystaj z wody i mydła dla dzieci, ograniczając używanie chusteczek nawilżanych. Jak najczęściej myj pupę i okolice intymne malucha. Ewentualnie, namaczaj wodą waciki. Drogeryjne chusteczki wykorzystuj jedynie poza domem. Pamiętaj również, aby nie zakładać nowej pieluchy przed osuszeniem skóry dziecka – żadna wilgoć nie jest tam wskazana.
- Wietrzenie pupy to podstawa. Postaraj się odpinać pieluchę dziecka przynajmniej na kilka, kilkanaście minut dziennie. Osuszanie skóry niemowlęcia i zapewnienie jej dostępu powietrza stanowi jedną z najskuteczniejszych metod przeciwdziałania zmianom zapalnym.
- Zapobiegawczo stosuj krem przeciw odparzeniom, który zadziała ochronnie. Możesz stosować go przy każdej zmianie pieluszki.
A jak leczyć odparzenia pieluszkowe, kiedy te już się pojawią?
Sposoby na odparzenia u dzieci i niemowląt
Odparzenia u noworodka można leczyć domowymi sposobami. Najważniejsza jest odpowiednia dawka tlenu i staranna pielęgnacja. Co ważne, nie zawsze potrzebne są do tego specjalne maści czy kremy na odparzenia. Bardzo dobrze sprawdza się zwykła mąka ziemniaczana, którą można posypywać podrażnienia skórne jak pudrem lub dodawać do kąpieli malucha. Powstanie wtedy tak zwany krochmal, czyli mieszanina skrobi i wody, która od wieków stosowana jest nie tylko w celach leczniczych.
Lecznicze kąpiele przeprowadzisz również z użyciem zaparzonego rumianku lub siemienia lnianego. Jeśli skóra malucha jest bardzo sucha, do wanienki warto wlać odrobinę oleju, na przykład oliwy z oliwek. Natłuści ona naskórek i wzmocni jego odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Niektóre mamy stosuje także nieco niekonwencjonalną metodę aplikowania na zaczerwienioną skórę własnego mleka. Jest ono bogate w witaminy i minerały, które wspierają gojenie się naskórka. Taka sama metoda polecana jest w końcu przy poranionych w wyniku karmienia piersią brodawkach.
A co z leczeniem odparzeń produktami z apteki? Jednym z najlepiej znanych specyfików jest w tym przypadku maść cynkowa (z tlenkiem cynku). Ma ona właściwości antyseptycznie i przeciwzapalnie, dlatego jej polecana w przypadku stanów zapalnych skóry.
Z kolei bardziej złożone preparaty dedykowane leczeniu odparzeń bazują na takich składnikach jak lanolina, alantoina czy pantenol – substancje regenerujące, wspierające gojenie się skóry, nawilżające i łagodzące podrażnienia.
Co jeszcze pomaga na rumień? Dobrym domowym sposobem na odparzenia pupy u niemowlaka jest zmiana pieluszki jednorazowej na tetrową. Ta bywa znacznie bardziej przewiewna, dzięki czemu zarówno okolice intymne, jak i pachwiny maluszka mogą mieć lepszy kontakt z tlenem.
Warto pamiętać także o unikaniu wszelkich czynników drażniących. Stan skóry niemowlaka pogarsza czasem konkretny model pieluszek, konkretne chusteczki nawilżane, konkretny płyn do prania lub płukania ubranek. Podrażniać skórę malucha może nawet kosmetyk do kąpieli. Warto odkryć więc główną przyczynę problemu i wyeliminować ją, aby skuteczniej walczyć z objawami.
Jeśli zmiany na skórze przekształcą się w PZS, rozpoznasz je po takich objawach, jak:
- pęcherzyki z płynem,
- wysypka,
- krostki,
- gorączka powyżej 38 stopni Celsjusza,
- płaczliwość,
- kłopoty ze snem,
- ogólne rozdrażnienie.
W takiej sytuacji nie zwlekaj, skonsultuj się z pediatrą zanim dolegliwości się nasilą.
