Połóg to okres w życiu świeżo upieczonej mamy, w trakcie którego zmiany, jakie dokonały się w jej organizmie w trakcie całej ciąży ulegają odwróceniu. Ciało regeneruje się, macica wraca do stanu sprzed porodu i ciąży (do swoich normalnych rozmiarów), wyrównują się także poziomy hormonów. Co prawda, nie jest to etap przyjemny, ale skoro przetrwałaś poród, to może być już tylko lepiej, prawda? Dowiedz się, czego można spodziewać się w okresie połogu i czy da się jakoś do niego przygotować!
Czym jest połóg?
Okres połogowy to czas, w którym organizm matki regeneruje się po ciąży i po porodzie. Można powiedzieć więc, że zaczyna się już momencie, kiedy dziecko przychodzi na świat (pierwsza doba po porodzie). Towarzyszą mu pewne zjawiska, które wywołują określone symptomy. Oto, co dzieje się z ciałem matki w trakcie połogu:
- Macica po porodzie „zwija się”, czyli kurczy i oczyszcza z tkanek, co przypomina w gruncie rzeczy nasiloną i długotrwałą miesiączkę. Czynnościom tym towarzyszy krwawienie – najpierw bardzo obfite, z jasnoczerwoną krwią i skrzepami, a później coraz bardziej skąpe, brązowawe, przypominające zabarwiony śluz – aż wreszcie zanika całkowicie. W trakcie obkurczania macicy mama odczuwa zazwyczaj ból (również przypominający skurcze menstruacyjne), który nasila się w chwilach karmienia piersią. Karmienie sprawia jednak również, że cały proces zwijania się macicy przebiega znacznie szybciej.
- Spada poziom hormonów ciążowych – hormony, które wcześniej podtrzymywały ciążę, nie są już potrzebne, więc ulegają obniżeniu. Skutkiem tego jest pogorszenie samopoczucia mamy – zły nastrój, uczucie zmęczenia i senności, wahania apetytu.
- Gojenie się ran poporodowych – rany krocza lub rany po cesarskim cięciu. W obu przypadkach konieczne jest jednak dbanie o higienę okolic szwów (dróg rodnych lub brzucha).
- Laktacja – jeśli mama karmi piersią, musi liczyć się też z początkowo mniej przyjemną fazą rozkręcania się laktacji, czyli z nawałem pokarmu, zastojem mlecznym, pogryzionymi brodawkami czy chociażby uczuciem obrzmienia i tkliwości piersi.
Jak widzisz połóg nie zapowiada się przyjemnie, a na związane z nim objawy nakładają się też inne problemy związane z opieką nad noworodkiem. Brak dostatecznej ilości snu, stres i dolegliwości bólowe mogą uprzykrzyć Ci pierwsze tygodnie po porodzie, ale pamiętaj – połóg nie trwa długo!
Ile trwa połóg po porodzie naturalnym?
Przyjmuje się, że połóg trwa około 6 tygodni. Po tym czasie zalecana jest kontrola ginekologiczna. Kobietom w okresie połogu odradza się także współżycie z partnerem. Warto wiedzieć jednak, że 6 tygodni to umowny termin. Jedne mamy dochodzą do siebie znacznie szybciej. Inne potrzebują nawet kilku miesięcy, aby odczuć efekt pełnej regeneracji organizmu. Jeśli będziesz właściwie o siebie dbać, z pewnością szybciej wrócisz do formy sprzed ciąży!
Połóg po cesarskim cięciu – czy wygląda tak samo?
Połóg rozumiany w głównej mierze jako proces intensywnej regeneracji macicy występuje również po cesarskim cięciu, ponieważ nie ma on wiele wspólnego ze sposobem przyjścia dziecka na świat. Nawet jeśli dochodzi do nacięcia powłok brzusznych, to macica musi później oczyścić się i powrócić do swoich rozmiarów sprzed ciąży. Faktem jest jednak, że ilość odchodów połogowych – bo tak nazywamy fachowo krwawienie w połogu – jest nieco mniejsza niż w przypadku porodu siłami natury. Większy problem stanowi natomiast rana po cięciu, która utrudnia swobodne poruszanie się.
Jak przygotować się do połogu?
Do połogu możesz przygotować się na kilka sposobów, ale przede wszystkim powinnaś zdobyć wiedzę na temat tego, jak przebiega ten okres życia młodej mamy i jak musi ona o siebie zadbać. Są to zatem głównie przygotowania psychiczne. Jeśli wiesz już, czego może spodziewać się po swoim ciele kobieta po porodzie, zastanów się, czego możesz potrzebować, aby ułatwić sobie przetrwanie tego etapu. Weź pod uwagę nie tylko konieczność dbania o higienę okolic intymnych czy rany po cięciu cesarskim, ale także laktację. Jeszcze przed porodem powinnaś przygotować:
- zapas dużych podkładów poporodowych,
- podpaski i wkładki,
- odpowiedni środek do higieny intymnej,
- preparat antyseptyczny do odkażania ran (najlepiej bez alkoholu),
- preparat na popękane brodawki, najlepiej taki którego nie trzeba zmywać przed karmieniem.
Przydatne mogą okazać się też wszelkie akcesoria takie jak butelki, smoczki, laktator – dzięki nim odciągniesz pokarm i przekażesz rolę karmiciela partnerowi lub innej bliskiej osobie. W końcu zasługujesz na odpoczynek, zwłaszcza w ciągu tych kilkunastu trudnych dni po porodzie!
Jak dbać o siebie w czasie połogu?
Organizm kobiety po porodzie jest wycieńczony i wymaga regeneracji, dlatego korzystaj z każdej możliwości ucięcia sobie drzemki wraz z maluszkiem!
Nie myśl też o odchudzaniu się, czy o treningach tuż po porodzie. Połóg to czas, w którym Twoje ciało powinno wrócić do stanu sprzed ciąży i porodu w swoim własnym tempie. Na diety i wzmożoną aktywność fizyczną przyjdzie czas później (najlepiej nie wcześniej niż 6 tygodni po porodzie).
Po porodzie jedz zdrowo i dbaj o dobre nawodnienie. Dużo spaceruj też z dzieckiem na świeżym powietrzu.
Dlaczego odpoczynek, relaks i pozytywne nastawienie są tak ważne w trakcie połogu? Młodym mamom często grozi w tym czasie tak zwany baby blues, czyli rodzaj depresji poporodowej spowodowany między innymi dużym obciążeniem psychicznym związanym z porodem i trudnościami opiekowania się noworodkiem. Jeśli nie dajesz rady, nie bój się poprosić o pomoc bliskich! To normalne, że możesz potrzebować wsparcia przy opiece nad dzieckiem.
Kobieta w połogu musi szczególnie dbać o higienę. W trakcie połogu macica wraca do stanu sprzed ciąży, kurczy się i oczyszcza, co związane jest z krwawieniem. Podobnie jak w trakcie miesiączki, musisz więc regularnie zmieniać podkłady poporodowe, a później podpaski i wkładki.
Higiena dotyczy także ran po pęknięciu lub nacięciu krocza. Te należy nie tylko przemywać po każdorazowym skorzystaniu z toalety, ale też wietrzyć, nosząc bieliznę z siateczki lub naturalnej bawełny. Pamiętaj również, aby wycierać okolice intymne ręcznikiem papierowym, a także zrezygnować z kąpieli w wannie na rzecz pryszniców.
Jeśli kobieta jest po cesarskim cięciu, z podobną troską musi traktować ranę na brzuchu. Należy myć ja wodą z mydłem podczas kąpieli pod prysznicem i stale obserwować. Jeżeli pojawi się zaczerwienienie, obrzęk czy ropna wydzielina, konieczna będzie wizyta u lekarza.
W trakcie połogu możesz odczuwać ból i dyskomfort, jednak niektóre objawy powinny Cię zaalarmować. Jeśli zauważysz u siebie:
- silniejsze i nieustępujące krwawienie lub wręcz przeciwnie brak odchodów (zahamowanie procesu oczyszczania się macicy),
- wydalanie większych fragmentów tkanek,
- podwyższoną temperaturę ciała – powyżej 38 Celsjusza – niezwiązaną ze stanem zapalnym gruczołów piersiowych,
- nieprzyjemny zapach odchodów, które zmieniają kolor,
bezzwłocznie skonsultuj się z lekarzem ginekologiem lub ze swoją położną środowiskową. Takie niepokojące objawy mogą świadczyć bowiem o groźnych powikłaniach.
Aby szybciej dojść do siebie w trakcie pierwszych dni po porodzie dbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie, odpoczywaj, nie rezygnuj z umiarkowanej aktywności i… karm piersią! To znacząco przyspiesza cały proces. Kobiety karmiące silniej odczuwają skurcze macicy, ale świadczy to tak naprawdę o jej sprawnym obkurczaniu się.
