Kąpiel noworodka – jak zrobić to prawidłowo?

Pierwsza kąpiel noworodka w domu – dla niektórych rodziców brzmi to jak tytuł horroru. Świeżo upieczona mama często obawia się samodzielnie kąpać maluszka, dlatego związany z tym stres bywa dzielony na dwoje. Czy naprawdę jest się czego obawiać? Kąpiel dziecka powinna być dla niego kojącym, wyciszającym rytuałem, który ułatwia zasypianie. Jak więc przygotować się do niej tak, aby była przyjemna i dla noworodka, i dla rodzica?

Kiedy pierwsza kąpiel noworodka?

Nie myśl o kąpaniu dziecka zaraz po porodzie. Specjaliści zalecają odłożenie tego zabiegu o co najmniej 6, a najlepiej 24 godziny. Pierwsze, co powinnaś zrobić po porodzie, to przystawić maluszka do piersi, aby pobudzić laktację. Nie martw się, odroczenie kąpieli wyjdzie dziecku na zdrowie – nie odwrotnie.

W szpitalu możesz wykąpać noworodka samodzielnie lub poprosić o pomoc położne. Zazwyczaj nie ma problemu również z tym, aby przeprowadziły kąpiel za Ciebie, jednak wtedy nie nauczysz się, jak bezpiecznie ją wykonywać. Asystując pielęgniarkom możesz przytrzymywać dziecko lub zajmować się oczyszczeniem jego skóry. Nie bój się zadawać nurtujących Cię pytań – później nikt nie odpowie na nie równie fachowo!

Kiedy kąpać noworodka – rano czy wieczorem?

Zanim przystąpisz do zabiegu wykąpania maluszka, zastanów się, czy wolisz przyzwyczaić dziecko do kąpieli porannych czy wieczornych. Chociaż może wydawać się, że nie ma to większego znaczenia, wielu rodziców preferuje kąpiele wieczorne. Dlaczego?

Mycie dziecka to rytuał, który wycisza i relaksuje. Często pozwala pozbyć się takich problemów jak chociażby bóle brzuszka, poprawiając tym samym samopoczucie dziecka. Jeśli ustalisz, że kąpiel robicie wieczorami, łatwiej będzie Ci przyzwyczaić niemowlaka do prawidłowego rytmu snu. Mycie, karmienie, zasypianie – w takiej kolejności najprościej jest zakodować niemowlęciu właściwy cykl działań na koniec dnia.

Jeśli jednak postanowisz kąpać dziecko rano, nie wychodź z nim zbyt szybko na zewnątrz, ponieważ grozi to przeziębieniem – zwłaszcza, jeśli główka dziecka nie zostanie do końca osuszona.

A jak często kąpać malucha? Wiele zależy od pory roku. Kiedy jest gorąco, zaleca się codzienne kąpiele, które pomogą usunąć z ciała dziecka pot, łuszczący się naskórek czy resztki mleka. W chłodniejszych okresach wystarczająca będzie kąpiel co drugi dzień, przy czym miejsca intymne i fałdki skórne należy przemyć jednak przynajmniej raz dziennie, na przykład wacikiem.

Co jest potrzebne do pierwszej kąpieli noworodka?

Zanim włożysz maleństwo do wody, musisz mieć pod ręką wszystko, co niezbędne w trakcie i po kąpieli. Zaleca się wykonywać kąpiel w tym samym pomieszczeniu, w którym później ubieramy dziecko, dlatego wanienkę musisz umieścić na czas kąpieli w sypialni malucha. Możesz też przenieść do łazienki przewijak, na którym ubierzesz dziecko.

Przed pierwszą kąpielą dziecka przygotuj:

• gąbkę lub pieluszkę tetrową do wyłożenia dna wanienki – dzięki nim możesz umyć dziecko sama, jedną ręką podtrzymując główkę, a drugą oczyszczając jego skórę,
• miękką myjkę lub gąbkę – ułatwiają usuwanie „rolującego się” naskórka,
• kosmetyki dla dzieci – najlepiej delikatne emolienty, które można stosować od pierwszego dnia życia, niezbędny będzie płyn do kąpieli lub żel do ciała, opcjonalnie również krem, bądź balsam nawilżająco-ochronny,
• delikatny ręcznik lub pieluchy tetrowe do wytarcia skóry po kąpieli,
• świeżą pieluszkę,
• czyste ubranka.

Z takim ekwipunkiem możesz rozpocząć kąpiel niemowlaka. Po jej zakończeniu potrzebne będą Ci także waciki i przegotowana woda do oczyszczenia twarzy i okolic oczu maleństwa. Przyda się również zalecony przez lekarza środek antyseptyczny i patyczki kosmetyczne, którymi odkazisz i osuszysz kikut pępowinowy.

Jak powinna przebiegać kąpiel noworodka?

Aby kąpiel noworodka i niemowlaka była przyjemna, musisz przestrzegać kilku złotych reguł. Dotyczą one przede wszystkim warunków przeprowadzania tego rytuału, a także sposobu, w jaki należy kąpać niemowlę. Trzymaj się zatem następujących zasad:

1. Optymalna temperatura pomieszczenia – powinna wynosić około 24 stopnie Celsjusza. Dobrze sprawdzi się więc ciepła łazienka lub sypialnia z zamkniętymi drzwiami (unikamy przeciągów). W trakcie mycia warto zadbać też o oświetlenie – jasne, ale nie nieprzyjemnie rażące w oczy.
2. Temperatura wody do kąpieli – ma być zbliżona do temperatury ciała dziecka, czyli może oscylować w zakresie od 36 do 38 stopni Celsjusza. Dawniej zalecano sprawdzać ją za pomocą łokcia zanurzonego w wanience, dzisiaj coraz więcej rodziców korzysta w tym aspekcie z termometru bezdotykowego z funkcją mierzenia temperatury przedmiotów. Istnieją też wanienki z własnym, wbudowanym termometrem. Tak naprawdę ciepło wody będziesz sprawdzać tak precyzyjnie tylko podczas pierwszych kilku kąpieli. Później z pewnością zaczniesz działać bardziej intuicyjnie.
3. Ilość wody – odpowiednia ilość wody w wanience to zagadnienie, które dzieli rodziców. Jedni boją się nalać jej zbyt dużo ze względu na ryzyko zamoczenia kikuta pępowinowego, inni pozwalają dziecku całkowicie się zanurzyć. Kto ma rację? O kikut pępowinowy nie należy się obawiać – po umyciu dziecka możesz spokojnie go osuszyć. Jeśli nalejesz do wanny mniej wody, musisz stale polewać nią maluszka, aby nie było mu zimno. Kiedy nalejesz tyle wody, że niemowlę będzie w niej zanurzone od stópek aż po szyję, prędzej unikniesz jego niezadowolenia. Pamiętaj jedynie, aby stale zabezpieczać główkę malucha, podtrzymując ją powyżej linii wody.
4. Czym myć noworodka – z pewnością nie możesz używać do tego celu własnych kosmetyków. Skóra noworodka jest zbyt delikatna i podana na podrażnienia. Przesusza ją nawet zbyt ciepła woda! Przygotowując kąpiel rozpuść w wodzie delikatny, najlepiej naturalny kosmetyk do kąpieli dla dzieci od pierwszego dnia życia. Nie aplikuj żadnych środków myjących bezpośrednio na wrażliwą skórę niemowlęcia.
5. Jak kąpać niemowlaka? Po zanurzeniu dziecka w wodzie umyj jego skórę, skupiając się w szczególności na okolicach miejsc intymnych, pupy i szyi. Dokładnie oczyść wszystkie fałdki pod pachami, w zgięciach łokci i kolan. Możesz myć dziecko dłonią, myjką lub zamoczoną tetrą. Na koniec oczyść włosy i skórę głowy malucha. Kąpiel niemowlęcia nie może trwać zbyt długo – woda w wanience szybko stygnie.
6. Po kąpieli – po kąpieli w wanience osusz skórę dziecka chłonnym materiałem, bez pocierania. Jeśli nadal łuszczy się jej zewnętrzna warstwa, zaaplikuj kosmetyk nawilżająco-natłuszczający. Użyj też środka na odparzenia przed założeniem pieluszki. W trakcie kąpieli nie należy myć twarzy ani oczu dziecka. Możesz zwilżyć wacik kosmetyczny letnią przegotowaną wodą lub przestudzonym naparem z rumianku, aby przetrzeć nim małe oczka, nosek, czoło i policzki. Noworodka po kąpieli ubierz w wygodną, miękką piżamkę – body lub pajacyk. Do czasu pełnego wyschnięcia włosów możesz założyć mu także cienką, bawełnianą czapeczkę, przy czym latem nie jest to konieczne.

Młodzi rodzice często boją się pierwszych rytuałów samodzielnej kąpieli maluszka. Pytania o to, jak powinna wyglądać pierwsza kąpiel, dotyczą między innymi temperatury powietrza w pomieszczeniu, temperatury i ilości wody, a także kontrowersyjnego zanurzania kikuta i uszu dziecka.

Zanim nabierzesz pewności siebie i staniesz się ekspertem od kąpielowych przygód swojej pociechy, przygotuj wszystko, co potrzebne do kąpieli i zrelaksuj się.

Możesz kąpać noworodka, jak chcesz, jak często chcesz i czym chcesz, pamiętaj przy tym jednak o bezpieczeństwie i o potrzebach delikatnej skóry dziecka.